Oorlogskinderen
In april 2020 verscheen Oorlogskinderen, een boek waarvoor Coen Verbraak veertien mensen portretteerde die kind waren tijdens de Tweede Wereldoorlog en voor wie die periode hun leven lang bepalend is gebleven.
Fragment uit het voorwoord:
Wat betekent het als je als jongen in de jaren dertig opgroeide in Berlijn, en je met je hakenkruisvlaggetje naar Hitler hebt staan zwaaien terwijl je vader Joods was? Hoe groeit iemand op die als baby in een Jappenkamp heeft gezeten? Kun je nog wel gelukkig worden als je als meisje de verschrikkingen van Bergen Belsen hebt meegemaakt? Hoe is het om pas als volwassen vrouw te ontdekken dat je vader niet alleen líd was van de NSB, maar ook actief meehielp aan razzia’s? Kan een zoon van een oorlogsheld wel bloeien in de schaduw van zo’n kolossale boom? Lukt het om van je vader houden nadat je hebt ontdekt dat hij SS-er was? En neem je je vader kwalijk dat hij jou als klein meisje inzette bij zijn gevaarlijke verzetswerk?
Hoe verschillend de veertien oorlogskinderen uit dit boek ook zijn, ze hebben één ding met elkaar gemeen: ze waren kind toen de wereld brandde, en werden vervolgens meegesleurd in het kielzog van de keuze van hun ouders, van de herkomst van hun familie of de domme blindheid van het lot. Ze waren nergens verantwoordelijk voor, maar dragen wel het verdriet, de schuld of de schaamte met zich mee, vaak een leven lang.
[…] Een kind hoort vertrouwen mee te krijgen; geborgenheid, continuïteit en zekerheid. Oorlog kegelt die pijlers onder een goede start volledig ondersteboven. Opeens moest je onderduiken, zonder je ouders. Je moest schuilen voor een bombardement, je zag in de hongerwinter de doden op straat liggen. Of je belandde in een kamp, waar je moest buigen voor Japanners of bang moest zijn voor Duitsers die je zomaar de dood konden injagen. En als je de pech had om ouders te hebben die de kant van de bezetter hadden gekozen groeide je nadien op als paria. Een smerig NSB-kind, of een Moffenjong waar niemand in de klas naast wilde zitten. Oorlogskinderen maakten kolossale gebeurtenissen mee, terwijl ze geestelijk en lichamelijk nog volop in ontwikkeling waren. Nog te jong om woorden te geven aan wat ze overkwam, als daar al woorden voor bestaan.
Oorlogskinderen verscheen bij uitgeverij Thomas Rap, en is te bestellen via de (online) boekhandel. Bijvoorbeeld via Boekhandel van Pampus.